Người làm báo trẻ trước nhịp chuyển mình của công nghệ số

Trong kỷ nguyên số, báo chí đang không ngừng đổi mới để bắt nhịp với dòng chảy thông tin, đáp ứng nhu cầu tiếp nhận thông tin nhanh và đa chiều của công chúng. Ông Đinh Xuân Thủy, Trưởng phòng Kỹ thuật và Công nghệ Báo và Phát thanh Truyền hình Ninh Bình đã chia sẻ về những thay đổi của báo chí thời đại số và lời nhắn gửi tới những bạn trẻ muốn bước chân vào thế giới báo chí, truyền thông.

Báo chí đang thay đổi mạnh mẽ theo nhịp sống hiện đại

Hai thập kỷ trước, tin tức đến với công chúng qua sóng phát thanh, truyền hình hoặc những trang báo in phát hành mỗi sáng. Giờ đây, chỉ cần một cú chạm, người đọc có thể tiếp cận mọi sự kiện đang diễn ra ở bất kỳ nơi nào trên thế giới. Báo chí vì thế phải thay đổi không chỉ về công cụ, trang thiết bị mà còn về cả tư duy nghề nghiệp của người làm báo.

Với kinh nghiệm 33 năm trong nghề, ông Thủy chia sẻ: “Trước đây, việc phát triển báo chí và truyền thông còn khá khó khăn, nhưng từ khi công nghệ số bùng nổ, mỗi cá nhân đều có thể trở thành một “người làm báo”. Mỗi người có thể đăng tải bài viết, hình ảnh, video lên trang cá nhân, fanpage để giới thiệu nét đẹp văn hóa, ẩm thực, du lịch của quê hương. Không nhất thiết phải làm trong cơ quan báo chí, các bạn ấy vẫn đang làm truyền thông rồi.”

Công nghệ đã mở rộng cánh cửa sáng tạo giúp cho việc chia sẻ thông tin trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, chính điều đó lại khiến nghề báo phải khẳng định rõ ràng hơn giá trị cốt lõi của mình. Trong một thế giới mà “ai cũng có thể làm báo”, báo chí chuyên nghiệp càng phải làm tốt hơn vai trò người dẫn đường tin cậy của công chúng.

Khi công nghệ trở thành người bạn đồng hành của báo chí hiện đại

Công nghệ đang dần tái định nghĩa cách thức tác nghiệp của người làm báo hiện đại. Một phóng viên có thể vừa quay, dựng, phát sóng và chia sẻ nội dung ngay tại hiện trường chỉ bằng một chiếc điện thoại. Nhưng đi cùng với sự tiện lợi đó là áp lực phải làm nhanh, làm đa nền tảng mà vẫn đảm bảo chiều sâu về nội dung.

“Nếu không có kế hoạch phát triển rõ ràng, báo chí rất dễ bị lép vế trước các kênh truyền thông, mạng xã hội. Công nghệ mang lại sức mạnh, nhưng cũng dễ khiến người ta lệ thuộc. Làm báo thời nay không chỉ là đăng tin nhanh mà phải biết phân tích và chọn lọc kỹ càng.” Ông Thủy nhận định.

Công nghệ sẽ là đồng minh mạnh mẽ nếu được sử dụng đúng cách. Người làm báo không nên chỉ chạy theo tốc độ hay thuật toán, đồng thời cần làm chủ công cụ để kể những câu chuyện có giá trị. Tại Báo và Phát thanh Truyền hình Ninh Bình, ông Thủy cho biết quá trình sản xuất nội dung đang từng bước được số hóa, song song với đó là việc tăng cường đào tạo kỹ năng đa nền tảng cho phóng viên. Nhiều người làm báo hiện nay không chỉ là người viết mà còn đảm nhiệm vai trò người sáng tạo nội dung, kỹ thuật viên hoặc biên tập viên dữ liệu.

Giữ đạo đức nghề nghiệp giữa cơn lốc thông tin

Trong thời đại mà bất kỳ ai cũng có thể đưa tin, ranh giới giữa báo chí và mạng xã hội trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Tin giả, tin sai sự thật lan truyền với tốc độ chóng mặt, đe dọa niềm tin của công chúng và làm phức tạp không gian truyền thông. Nếu mạng xã hội là nơi lan truyền cảm xúc thì báo chí là nơi đặt nền tảng cho sự thật. Giữa hàng triệu luồng thông tin mỗi ngày, chỉ những nội dung được xây dựng trên sự trung thực và trách nhiệm xã hội mới có thể tồn tại lâu dài. Đó chính là điều tạo nên sức nặng và bản lĩnh của báo chí chuyên nghiệp.

Lời nhắn gửi tới những người trẻ muốn theo nghề

Thế hệ làm báo trẻ hôm nay có lợi thế lớn về công nghệ và khả năng tiếp cận xu hướng mới. Tuy nhiên, theo ông Thủy, điều quan trọng nhất để đi đường dài với nghề không nằm ở công cụ, mà ở đam mê và bản lĩnh nghề nghiệp. “Thế hệ trẻ có lợi thế rất lớn về công nghệ so với thế hệ đi trước như chúng tôi, nhưng nếu thiếu đam mê thì rất khó để theo đuổi nghề đến cùng.” Ông Thủy chia sẻ.

Các bạn trẻ nên bắt đầu bằng việc rèn luyện kỹ năng kể chuyện bằng nhiều hình thức, từ chữ viết, hình ảnh, video đến âm thanh. Làm báo trong thời đại số không chỉ là đưa tin, mà là tạo ra giá trị xã hội qua thông tin. Mỗi sản phẩm báo chí phải góp phần lan tỏa điều tích cực, khơi gợi suy ngẫm và thúc đẩy sự thay đổi.

Báo chí trong thời đại số là một cuộc chạy đua không có vạch đích. Công nghệ, nền tảng và xu hướng đang thay da đổi thịt từng ngày. Tuy nhiên, cốt lõi của nghề vẫn không hề thay đổi: đó là niềm tin, đạo đức và tinh thần phụng sự sự thật. Giữa thế giới đầy biến động, báo chí chỉ thực sự tồn tại khi vẫn giữ được linh hồn trung thực, nhân văn và trách nhiệm xã hội – những giá trị mà công nghệ khó có thể thay thế.

Trần Mai Trang